Iσότητα των φύλων και ισότητα των σχέσεων
Με την άνοδο του φεμινισμού, την προσπάθεια των γυναικών για ίσα δικαιώματα, τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά, την πρόοδο της κοινωνίας και τη γενικότερη τάση για εξάλειψη της ανισότητας, οι συζήτησεις για την ισότητα των φύλων μέσα σε μία σχέση ολοένα και αυξάνονται. Φαίνεται να αφορά πια τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια (σε αυτά θα αναφερθούμε) να φροντίσουν, ώστε οι σχέσεις μεταξύ τους, να χαρακτηρίζονται από ισότητα και σεβασμό. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, που στην προσπάθεια να την προσεγγίσει κανείς, είναι εύκολο και πιθανό να παγιδευτεί στην απόλυτη ανισότητα, χωρίς καν να το καταλάβει.
Ανάγκη λοιπόν για Ισότητα. Ελευθερία. Δύναμη. Η ανάγκη αυτή πρωτίστως της γυναίκας, στον αγώνα να εδραιώσει τα ίσα δικαιώματα της, εκφράστηκε με την σκέψη πως «Εγώ η γυναίκα, πρέπει να μπορώ να παρέχω στον εαυτό μου ή/και στην οικογένεια μου ότι και ένας άντρας για να πετύχω την ισότητα. Πρέπει να διεκδικήσω τη θέση μου στην κοινωνία, την πολιτική, την εργασία, για να μπορώ να είμαι ίση και να προσφέρω εξίσου». Μια σκέψη σημαντική, γεμάτη δύναμη, θέληση και αγώνα, που μπορεί οι νεότερες γενιές να μην αναγνωρίζουν ακριβώς, αλλά δυστυχώς οι συνθήκες δεν ήταν πάντα αυτές που είναι σήμερα για τις γυναίκες, με ότι κι αν σημαίνει αυτό.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί, πως παρόλη την δουλειά που έχει γίνει και την είσοδο, την επιτυχία και την όποια εδραίωση της γυναίκας σε πρώην ανδροκρατούμενους κλάδους, τα κατάλοιπα των προηγούμενων αιώνων, δεν μπορούν να εξαφανιστούν έτσι απλά. Η ύπαρξη της γυναίκας σαν ίση κατακρίνεται, μειώνεται, χαρακτηρίζεται, προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις και από τα δύο φύλα. Ακόμα όμως και αν υποθέσουμε πως αυτό δεν συμβαίνει, τα δύο φύλα φέρουν την κληρονομιά τους στο σήμερα. Τεράστια κληρονομιά. Εδραιωμένη για χρόνια. Από την οποία δύσκολα ξεφεύγει κανείς. Είναι λες και ορισμένα πράγματα γράφονται στο DNA κάθε νέου κοριτσιού και φυσικά, καθώς ποτίζονται και από τις πεποιθήσεις της οικογενείας, από γονεϊκά παραδείγματα, από επιταγές της κοινωνίας, δύσκολα μπορούν να αποτιναχθούν. Σκεφτείτε απλά τον δικό σας κύκλο, οικογενειακό, φιλικό και το ευρύτερο περιβάλλον σας. Μητέρα, θείες, ξαδέρφες, φίλες, συμφοιτήτριες, συναδέλφους. Σε πόσες οικογένειες – σχέσεις αναγνωρίζετε την ισότητα;
Τι σημαίνει όμως τελικά αυτή η λέξη; Μήπως η ισότητα των φύλων παρερμηνεύτηκε και χρησιμοποιείται αυτούσια για να περιγράψει την ισότητα των σχέσεων; Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα.
Οι γυναίκες λοιπόν, κατάλαβαν και προσπάθησαν να αποκτήσουν όλα εκείνα τα δικαιώματα, που τους επιτρέπουν να μπορούν να προσφέρουν τα ίδια και συχνά και περισσότερα από έναν άντρα. Και το κατάφεραν σε πολύ μεγάλο βαθμό και πληθυσμιακή πλειοψηφία (μιλώντας πάντα για τον δυτικό κόσμο). Όμως ισχύει σήμερα το ίδιο και για τους άντρες; Σε μία σχέση, σε ένα σπίτι, μία οικογένεια, ή απλή συγκατοίκηση, υπάρχει ισότητα των φύλων;
Παρατηρείται λοιπόν, πως πάρα πολλά ζευγάρια παγιδεύτηκαν, στην μάλλον λανθασμένη αντίληψη τους περί ισότητας και δημιούργησαν ένα νέο μοτίβο ανισότητας των σχέσεων. Σκεφτείτε αυτό το πλέον κοινό παράδειγμα. Σε μία οικογένεια η γυναίκα εργάζεται όπως και ένας άντρας. Πληρώνουν μαζί το ενοίκιο και τους λογαριασμούς, άλλωστε έχουν παρόμοιο μισθό. Μοιράζονται έξοδα, ή ακόμα και έσοδα. Μια έντονη και γεμάτη επαγγελματική ζωή. Γυρνούν στο σπίτι αργά. Οι δουλειές όπως μαγείρεμα, καθάρισμα, πλυντήριο, σιδέρωμα, πραγματοποιούνται συνήθως από την γυναίκα μετά την δουλειά. Ψώνια στο supermarket, οι υποχρεώσεις των παιδιών, το διάβασμα, το μπάνιο τους, η επιλογή του φαγητού τους, τα ρούχα τους. Την ίδια στιγμή οφείλει να είναι ήρεμη, γαλήνια, ξεκούραστη και περιποιημένη. Και κανείς δεν αναρωτιέται τι είδους ισότητα είναι αυτή, που πρόσθεσε σε όλες τις υποχρεώσεις που είχαν ανέκαθεν οι γυναίκες, την εργασία και την πληρωμή λογαριασμών και υποχρεώσεων. Και τελικά προσφέρουν/συμμετέχουν και οι δύο πλευρές εξίσου, ή απλά οι γυναίκες παρέχουν όσα και οι άνδρες χωρίς να έχουν μοιράσει μαζί τους, το βάρος όλων εκείνων που παραδοσιακά προσέφεραν;
Φυσικά, το κείμενο αυτό δεν έχει πρόθεση να κουνήσει το δάχτυλο στο αντρικό φύλο ή να θυμώσει το γυναικείο. Αντιθέτως, η επιθυμία είναι, να μπορέσουν και οι δύο πλευρές να βρουν τη χρυσή τομή της ισότητας στην σχέση τους και να καταλάβουν πως δεν υπάρχει κανόνας γι’ αυτό. Κάθε μέλος της σχέσης, οφείλει να είναι ειλικρινές ως προς αυτά που μπορεί να προσφέρει. Ο ένας ίσως μπορεί να προσφέρει περισσότερα οικονομικά και να συμμετέχει λιγότερο στις πρακτικές υποχρεώσεις της συγκατοίκησης. Κάποιος μπορεί να αναλάβει την μαγειρική και ο άλλος τα ψώνια. Κάποιος να καθαρίζει συχνότερα, αλλά ο άλλος να μαγειρεύει. Κάποιος να πληρώνει όλο το ενοίκιο, αλλά ο άλλος κάποιον άνθρωπο για τις δουλειές του σπιτιού. Όλα τα παραπάνω είναι παραδείγματα. Παραδείγματα ισότητας και όχι ανισότητας. Προτάσεις, που δηλώνουν πως ισότητα, δεν είναι μόνο να πληρώνουν τα ζευγάρια από μισό ενοίκιο και διά δύο τους λογαριασμούς.
Η ισότητα οφείλει να υπάρχει πολυδιάστατα. Η ουσία βρίσκεται στην ειλικρίνεια, την καλή διάθεση και την προθυμία να διατηρείται μια ισορροπία ανάμεσα σε όσα προσφέρει ο καθένας. Μία κοινή γραμμή, μία αμοιβαία προσπάθεια, ώστε τα πράγματα να είναι όσο το δυνατό πιο μοιρασμένα, ανάμεσα σε εκείνους που επέλεξαν να μοιράζονται τη ζωή τους. Φυσικά, η σχέση και η προσφορά δεν μπορεί να είναι «μετρημένα κουκιά», όμως μέχρι να πετύχουμε να αλλάξουμε αληθινά και συλλογικά πεποιθήσεις, συμπεριφορές, συνήθειες και μοτίβα που υπήρχαν για χρόνια, δεν μπορούμε παρά να συλλογιστούμε, να μετρήσουμε, να συζητήσουμε, να οριοθετήσουμε, να μην θεωρήσουμε δεδομένη και αποκλειστική υποχρέωση των γυναικών να κάνουν όσα έκαναν στο παρελθόν. Όσο οι γυναίκες και οι άνδρες αγνοούν το κομμάτι αυτό των σχέσεων, δεν μπορούμε να μιλάμε για ισότητα.
